“Chambord est un abrégé de ce que peut effectuer l’industrie humaine de ce temps…”
“Chambord là kết tinh những cố gắng của toàn nhân loại trong thời đại này…”
– Vua Carlos V của Tây Ban Nha –
Trong số những lâu đài sông Loire, Chambord là lớn hơn cả. Đây là công trình của mọi sự ngoại cỡ, vượt ra khỏi mọi giới hạn. Được xây dựng dưới thời vua François đệ nhất, một trong những vị quân vương vĩ đại nhất trong lịch sử Pháp. Đức vua muốn xây dựng một công trình xứng tầm truyền lại cho hậu thế, biểu tượng cho thời thịnh trị của mình. Vua François đệ nhất là một người yêu, say mê và hết mực bảo trợ nghệ thuật. Leonard de Vinci sống những năm cuối đời bên cạnh người đứng đầu nước Pháp. Đức vua gọi ông là “Padre” – là cha. Ngài có một câu nói nổi tiếng: “Tôi có quyền năng biến một người bình thường thành quyền quý, nhưng tôi chẳng thể biến bất kỳ ai thành một nghệ sĩ cả”.
Trong những năm tháng ngồi trên ngôi báu, François đệ nhất đã cho xây dựng, tôn tạo, và mở rộng cả thảy 12 lâu đài, biến đổi chúng từ kiến trúc gô-tích Trung cổ sang kiến trúc Phục hưng. Trong số đó, đồ sộ và lộng lẫy nhất trong các lâu đài Hoàng gia ở thung lũng sông Loire là Chambord. Tòa lâu đài mang phong cách Phục hưng với những kích thước ngoại cỡ được xây dựng làm chỗ săn bắn cho nhà vua. Bao quanh lâu đài là một khu rừng rộng hơn 5 ngàn héc-ta, được bao bọc bởi một bức tường dài có chu vi lên tới 32 km. Đây là khu rừng có tường bao quanh rộng nhất châu Âu. Tại vị trí trung tâm của lâu đài đặt chiếc cầu thang xoắn kép mà tương truyền theo thiết kế của Leonard de Vinci. Chiếc cầu thang theo thiết kế đặc biệt, như vòng xoắn kép ADN, mà nếu hai người đi theo hai lối riêng biệt, dù cùng lên hay cùng xuống sẽ không bao giờ giáp mặt nhau.

Ảnh: Frédérique Voisin-Demery
Với nhiều du khách, hấp dẫn và ấn tượng nhất ở Chambord có lẽ là khung cảnh trên sân thượng. Trên đó, những chỏm tháp vút cao màu lam xám lợp bằng đá bảng (ardoise trong tiếng Pháp – loại đá có thể lạng thành những lớp phẳng và mỏng) kết hợp hoàn hảo với những cột và hoa văn trang trí trên các ống khói lò sưởi, trên các cửa sổ, trên vô vàn tháp chuông… để tạo nên một bức tranh tuyệt mỹ, trùng điệp như một thành phố lơ lửng giữa không trung. Ngay cả những vĩ nhân, những người làm nên lịch sử cũng từng ngả mũ trước vẻ đẹp của Chambord. Vua Carlos V của Tây Ban Nha, người khi đó là bá chủ của hơn nửa lãnh thổ Trung và Tây Âu, trong một lần ghé Chambord đã thốt lên một câu tổng kết nổi tiếng: “Nơi đây là kết tinh cho những cố gắng của toàn nhân loại trong thời đại này…”
Chambord cũng là lâu đài đầu tiên trong số các lâu đài sông Loire được xếp hạng di sản văn hoá UNESCO vào năm 1981, trước khi toàn vùng cũng được vào danh sách này vào năm 2001.
- Lâu đài Chambord 41250 Chambord +33 2 54 50 40 00 Website. Lâu đài mở cửa tất các ngày trong tuần, mùa hè từ 9h sáng đến 18h tối, mùa đông đóng cửa sớm hơn một tiếng. Khu vườn và khuôn viên bao quanh lâu đài được tham quan tự do miễn phí. Nếu muốn vào trong lâu đài, giá vé full cho người lớn là 13€/ người. Có giảm giá còn 11 € nếu bạn có thẻ sinh viên, và đặc biệt miễn phí cho bất kỳ ai dưới 18 tuổi cũng như những ai dưới 26 tuổi (chưa sinh nhật 26 tuổi) và có thẻ cư trú của một nước thuộc Liên minh châu Âu.
Vé vào cửa lâu đài khá đắt (13 € giá năm 2017), nhưng và miễn phí cho bất kỳ ai dưới 18 tuổi cũng như những ai dưới 26 tuổi (chưa sinh nhật 26 tuổi) và có thẻ cư trú của một nước thuộc Liên minh châu Âu.

Vài điều về Chambord
- Vua François đệ nhất chưa bao giờ được thấy Chambord thực sự hoàn thiện. Lâu đài như ta biết ngày nay khác xa so với khi nhà vua mất vào năm 1547. Nhưng nhà vua thực sự có cái tham vọng có một công trình biểu tượng cho triều đại của mình truyền lại cho hậu thế, nó vượt ra ngoài thước đo thời gian của một đời người. Ông có câu nói nổi tiếng : “Nếu ta để tâm quá nhiều đến việc phải kết thúc một sự việc, thì ta sẽ chẳng làm nên trò trống gì cả – Si l’on se préoccupait trop de l’achèvement des choses, on n’entreprendrait jamais rien.“
- Trong suốt 32 năm trị vì của mình. Vua François đệ nhất chỉ ngủ vỏn vẹn 72 đêm tại Chambord.
- Chambord là lâu đài đầu tiên trong số các lâu đài sông Loire được xếp hạng di sản văn hoá UNESCO vào năm 1981. Phần còn lại chỉ được xếp hạng vào năm 2001.
- Bao quanh lâu đài là một khu rừng rộng 5440 héc-ta, được bao bọc bởi một bức tường dài có chu vi lên tới 32 km. Đây là khu rừng có tường bao quanh rộng nhất châu Âu.
Đến Chambord vào thời điểm nào
Thời điểm thích hợp nhất để đến Chambord là vào mùa xuân (từ giữa tháng 4 đến tháng 6) hoặc mùa thu (từ tháng 9 đến đầu tháng 11). Điều này giúp tránh được dòng khách du lịch đông đúc đợt hè, mà vẫn đi được khi thời tiết đủ ấm. Mùa xuân hoa nở – mùa thu rừng thay áo đều rất đẹp, và phương tiện đi lại có phần thuận tiện hơn mùa đông.

Đến Chambord :
- Bằng auto : Lâu đài Chambord cách Paris khoảng 2 tiếng chạy xe đi theo đường cao tốc A10 qua Orleans. Tại lâu đài có hai bãi đỗ xe. Parking P0 ngay sát lâu đài giá 6€/ngày (giá năm 2017). Bãi đỗ xe P2 cách đó vài trăm mét giá 4€/ngày.
- Bằng xe lửa : Có tàu thẳng từ ga Paris-Austerlitz tới Blois, tại đây có xe bus xuất phát đi Chambord. Lưu ý là ngày chủ nhật ít xe hơn ngày thường, và chỉ có mùa cao điểm từ đầu tháng 4 cho đến đầu tháng 11 mới có xe chạy ngày chủ nhật. Thời gian đi tàu từ Paris tới Blois mất tầm 2 tiếng.
- Xe bus từ Blois : Từ tháng 4 cho đến đầu tháng 11 vào các ngày cuối tuần và ngày lễ, hãng Transports du Loir-et-Cher (Website) khai thác tuyến bus nhanh từ ga tàu Blois đi Chambord. Giá vé một lượt 6€ (giá năm 2017 – Giờ xe chạy). Vào mùa thấp điểm thì không có xe chạy ngày chủ nhật, chỉ có xe bus thường tuyến số #2 của vùng Loir-et-Cher chạy từ Blois đến Chambord chạy từ thứ 2 đến thứ 7. Giá vé một là 2€ (giá năm 2017 – Giờ xe chạy).
- Bằng xe đạp : Nếu bạn có nhiều thời gian, có một cách vô cùng hay để khám phá vùng thung lũng sông Loire là đi bằng xe đạp. Lần đầu tiên khám phá các lâu đài sông Loire thời còn sinh viên, tôi đã có một kỳ nghỉ rong ruổi trên những con đường của vùng quê này. Có thể mang theo xe đạp của mình, tàu từ Paris có ngăn để xe đạp riêng, hay đến nơi rồi thuê. Suốt dọc sông Loire, từ Nantes phía biển Đại Tây Dương cho đến Nevers có 800 km đường mang tên “Loire à Velo” (“Khám phá sông Loire bằng xe đạp“) có thể đạp xe (www.loireavelo.fr). Địa hình của vùng cũng bằng phẳng, tương đối dễ đi, và mỗi điểm cách nhau tầm 20 km cũng không quá xa. Cách du lịch chậm này cho phép được chậm rãi tận hưởng vùng nông thôn Pháp, với những ruộng nho, những cánh đồng lúa mì, những cánh đồng hoa cải vào mùa trổ bông… Về việc thuê xe tại chỗ, có hãng Detours de Loire (www.detoursdeloire.com) khá tiện do có nhiều cửa hàng trong vùng. Vì vậy có thể lấy xe ở một thành phố này rồi trả xe ở một thành phố khác. Giá thuê xe một ngày là 16€, và càng thuê lâu giá càng giảm: hai ngày là 23€, 3 ngày/31€… (giá năm 2017). Dưới đây là địa chỉ của hãng ở Blois và Amboise.
- Detours de Loire Blois : 39 avenue Docteur Jean Laigret, 41000 Blois +33 (0)2 54 56 07 73.
- Detours de Loire Amboise : Quai du Général de Gaulle, 37400 Amboise +33 (0)2 47 30 00 55.
Vào những ngày đông khách du lịch, việc xếp hàng để trả tiền đỗ xe tại máy thu tiền tự động là tương đối lâu. Trong khi rất ít người để ý rằng có thể trả tiền bằng thẻ trực tiếp tại barrie lúc đi ra.
Với những ai có vé tàu tới từ Paris trong ngày, lâu đài Chambord giảm giá 2€ cho mỗi vé vào cửa so với vé full, từ 13€ xuống 11€.

- Đường sắt Pháp bán vé theo chiến lược First Come, First Served. Ai mua vé sớm sẽ được vé rẻ, và khi còn càng ít vé, giá vé sẽ càng tăng. Với những tuyến đi đường dài, vé mở bán 3 tháng trước ngày khởi hành và mua tại thời điểm đó là rẻ nhất. Loại vé giá rẻ mang tên Prem's có giá bằng khoảng 1/3 giá full. Loại vé này cũng vẫn đổi trả được như vé bình thường. Đổi trước một tháng miễn phí, đổi trước tối thiểu ba ngày trước ngày khởi hành mất 5€, đổi cùng ngày với ngày tàu chạy mất 15€. Nhưng nếu các bạn có việc gấp phút chót không đi được mà không muốn mất phí thì có thể rao bán lại vé trên trocdestrains.com hay www.leguichet.fr. Những website đặt vé tàu ở Pháp là www.oui.sncf và www.thetrainline.com.
- Các bạn trẻ có thể mua thẻ "Avantage jeune" giá 49€ có giá trị trong vòng một năm (dành cho người chưa sinh nhật 28 tuổi). Thẻ này giúp bạn mua được vé tàu giá rẻ hơn so với giá niêm yết, thường là 30% nếu mua vé giá full.
- Ở Pháp, khi tàu chậm tối thiểu 30 phút là bạn bắt đầu được bồi hoàn một phần tiền vé. Chậm từ 30 phút đến 2 tiếng được bồi thường 25% tiền vé, từ hai tiếng đến ba tiếng được 50%, và trên ba tiếng được 75%. Mỗi vé tàu có một số hồ sơ (numéro de dossier) 6 chữ cái. Dùng số này để lên trang www.sncf.com/fr/compensation-g30 để đòi quyền lợi nếu tàu bạn bị chậm.
- Ngoài ra, các bạn có thể Like Page vivu.fr hay Join trang Hội những người thích vivu. Mỗi khi đường sắt Pháp bắt đầu mở bán vé giá rẻ hay có đợt khuyến mãi đặc biệt, bọn mình đều share ở hai địa chỉ trên 😜.

Chỗ ngủ :
Mỗi lần tham quan những lâu đài sông Loire, tôi thường chọn ngủ đêm tại Blois hay Amboise, vốn là hai thành phố lớn trong vùng, có đường tàu thẳng tới từ Paris, và đầy đủ hàng quán buổi tối cũng như chợ búa.
- Chemonton apartment 21 Rue Chemonton, 41000, Blois Airbnb. Tôi rất hài lòng về căn hộ tại Blois mà chúng tôi thuê của cô Christelle trong kì nghỉ lần này. Một căn hộ rất ấm cúng, trong một ngôi nhà cổ có tường đá dày mới được sửa lại rất đẹp, rộng khoảng 60 mét vuông, nằm ngay trong trung tâm thành phố cách lâu đài Blois chỉ vài phút đi bộ. Căn hộ đầy đủ tiện nghi và cô Christelle là người chu đáo. Giá chúng tôi trả là 80€/đêm cả phí, một giá có thể hơi cao nhưng vẫn chấp nhận được cho 4 người vào thời điểm tháng 7.
- Yelloh Village Parc du Val de Loire 155 route de Fleuray, 41150 Mesland +33 (0)2 54 70 27 18 Website Tripadvisor. Nếu bạn đi xe hơi, đi theo đoàn đông hoặc gia đình có trẻ con thì có một phương án khác là thuê một căn nhà gỗ trong khu camping Yelloh Village của vùng. Mỗi căn nhà gỗ tuỳ loại có thể ngủ được từ 4 đến 6 người, đầy đủ bếp núc độc lập. Đây là khu camping được xếp hạng 5 sao nên tiện nghi tương đối đầy đủ. Ưu điểm của hình thức này là có bể bơi cũng như nhiều hoạt động trong khu được tổ chức, nên trẻ con hoặc ngay cả người lớn có nhiều hoạt động khác để làm sau một ngày tham quan văn hoá mà trẻ con có thể nhanh chán. Vị trí của khu nằm tương đối giữa vùng thung lũng sông Loire, giữa Blois và Amboise, sát cạnh Chaumont-sur-Loire, đi đến đâu cũng tương đối tiện.

Hành trình:
Mỗi lần ghé thăm những lâu đài sông Loire, tôi thường tổ chức một chuyến roadtrip sao cho gói gọn được trong hai ngày cuối tuần. Các bạn có thể tham khảo hành trình sau đây :
- Ngày 1 : Chambord – Blois
- Ngày 2 : Chaumont-sur-Loire – Amboise – Chenonceau